PFZW blog

Zorgen en vakantiedrukte

De mensen van onze klantenservice hebben het in de zomer meestal relatief rustig. Want als je op de camping staat of aan het strand ligt, bel, mail of chat je niet zo snel met je pensioenfonds. Maar deze zomer is het drukker dan anders. Er komen veel vragen binnen van mensen die zich zorgen maken over de berichten dat volgend jaar de pensioenen misschien omlaaggaan.

Mensen die bij ons aankloppen, willen vooral weten óf de pensioenen omlaag moeten, en zo ja, wat het dan voor hen betekent. Gaan ze er bij een pensioenverlaging een paar euro op achteruit, kan het om tientjes gaan, of misschien zelfs nog meer?

Zekerheid pas begin 2020
Of de pensioenen omlaag moeten, hangt af van onze financiële positie op 31 december 2019. In de loop van januari 2020 hebben we alle cijfers op een rijtje, en kunnen we de vraag beantwoorden. We weten dan ook, áls we de pensioenen moeten verlagen, met hoeveel.

Kans op verlaging stijgt
Wat we wél al weten, is dat de kans op een verlaging de afgelopen maanden helaas groter is geworden. Een steeds verder dalende rente en een slechte zomer op de beurzen zorgden voor een sterk dalende dekkingsgraad, de verhouding tussen het geld dat we in kas moeten hebben voor de huidige en toekomstige pensioenen en wat we daadwerkelijk in kas hebben. Een jaar geleden, in augustus 2018, was die verhouding 102,3%. Vorige maand, juli 2019, was daar nog 94,8% van over. Dat betekent dat er (volgens de huidige rekenregels) voor elke euro pensioen op dit moment net geen 95 cent beschikbaar is.

Die verslechtering is voor het grootste deel te wijten aan de almaar lagere rente. Voor mensen met een hypotheek is die lage rente gunstig. Voor spaarders is het juist slecht nieuws, en voor onze pensioenen ook. Want hoe lager de rente, hoe meer geld we opzij moeten zetten voor de pensioenen van nu en straks. En dus hoe slechter de financiële positie.

Wanneer we op 31 december van dit jaar lager uitkomen dan 94%, zijn we verplicht de pensioenen in 2020 te verlagen. Dat zou voor het eerst in onze geschiedenis zijn. Ik, en al mijn collega’s, hopen hevig dat het niet zover gaat komen. En we hopen dat in Den Haag, waar de onderhandelingen over de uitwerking van het pensioenakkoord weer begonnen zijn, maatregelen kunnen worden gevonden om een verlaging te voorkomen. We denken daarover mee waar we maar kunnen. En we doen meer: we lopen in Den Haag de deur plat om met politici en andere beslissers het gesprek hierover aan te gaan.

Om hoeveel gaat het?
Nu is nog niet te zeggen óf er een verlaging komt en hoe groot die dan zou zijn. Maar een rekenvoorbeeldje kan misschien toch helpen. Stel dat de dekkingsgraad op 31 december 2019 nog verder is gedaald, naar 89%. Dat is 5% onder de grens van 94%. We zouden de pensioenen dan met 5% moeten verlagen. Bij een gemiddeld PFZW-pensioen van bruto 700 euro per maand, gaat het in dit voorbeeld om een verlaging met € 35 euro bruto per maand. Netto is dat, afhankelijk van andere inkomsten, waarschijnlijk een verlaging van ergens tussen de € 20 en € 25.

Nogmaals: ik hoop met heel mijn hart dat het niet zover komt. En wij doen alles wat in ons vermogen ligt, om een verlaging te voorkomen. We houden u de komende maanden, ook op deze plek, regelmatig op de hoogte.

Peter Borgdorff
Directeur PFZW

Veel vragen

De afgelopen week kreeg ik van lezers veel reacties en vragen naar aanleiding van mijn laatste blog. Twee vragen sprongen eruit: wat doen wij om de kosten laag te houden, en wat moet er nog allemaal worden uitgewerkt in het onlangs gesloten pensioenakkoord. Over die eerste vraag kan ik duidelijk zijn. De tweede vraag kan ik deels beantwoorden, omdat ik geen zicht heb op wat er precies aan de onderhandelingstafel gaat gebeuren.

Als het gaat om de kosten die wij maken, maken we een onderscheid tussen twee kostenposten: aan de ene kant de kosten voor het regelen van uw pensioen en aan de andere kant de kosten voor het beleggen van uw pensioengeld. Onder de eerste post vallen bijvoorbeeld de administratiekosten, de kosten van bestuur, de kosten van beleids- en juridisch advies en de kosten voor communicatie. Over deze kosten onderhandelen we ieder jaar scherp met onze uitvoerder PGGM. We willen de best mogelijke kwaliteit, tegen zo scherp mogelijke kosten. Vorig jaar bedroegen die kosten per deelnemer net iets meer dan 62 euro per jaar. Dat is 17,5% lager dan vijf jaar geleden. De kosten dalen dus, maar we zijn nog niet tevreden. In de komende jaren streven we naar een bedrag lager dan 60 euro. U leest er hier meer over.

Kosten en opbrengsten van beleggen
Verreweg de meeste kosten maken we bij het beleggen van de astronomische pensioenpot van zo’n 225 miljard euro (de stand aan het eind van het tweede kwartaal van dit jaar). Tegenover deze kosten staan de opbrengsten van beleggen, die de kosten op lange termijn vele malen overstijgen. In het afgelopen jaar bedroegen de beleggingskosten (exclusief zogenoemde transactiekosten) 0,45% van het belegde vermogen, het laagste percentage in vele jaren. Tegenover die kosten van 0,45% staat een gemiddeld rendement per jaar sinds onze oprichting in 1971, ná aftrek van de kosten, van 8%. De kost gaat dus voor de (grote) baat uit. De afgelopen jaren zijn we steeds kritischer geworden op de kosten van externe beleggingsmanagers. Zo beleggen we bijvoorbeeld niet meer in hedge funds, omdat ze te ingewikkeld én te duur zijn. Tegelijkertijd is de opbrengst ervan onzeker. Ook gebeurt er steeds meer in eigen huis bij onze uitvoerder PGGM, omdat dat goedkoper is dan uitbesteden. Meer informatie over de kosten van beleggen vindt u hier. 

Open eindjes in het pensioenakkoord
Het verhaal over de open eindjes in het pensioenakkoord is een stuk ingewikkelder dan het verhaal over de kosten. In juni sloten werkgevers, werknemers en het kabinet een akkoord op hoofdlijnen. Over een week of twee begint de moeilijke klus om die hoofdlijnen in detail uit te werken. Daarvoor is een stuurgroep in het leven geroepen, met daarin vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers en het kabinet. Het zullen taaie onderhandelingen worden, omdat veel dossiers met elkaar verknoopt zijn, de techniek complex is en het om grote belangen en bedragen gaat. Wat de onderhandelingen extra taai maakt, is dat de economische omstandigheden de afgelopen maanden fors verslechterd zijn. De hoop dat door het akkoord de dreigende verlaging van de pensioenen van de baan is, is daarmee voor een groot deel vervlogen. Dat is het eerste hete hangijzer dat besproken moet worden.

De tweede kwestie die moet worden opgelost, is het afschaffen van de zogenoemde doorsneepremie. In het huidige systeem betalen jongeren eigenlijk te veel premie voor het pensioen dat ze opbouwen, en ouderen te weinig. Als we daar mee stoppen, zijn vooral veertigers en vijftigers de dupe. Zij hebben de “dure” jonge jaren achter zich, maar profiteren dan niet meer van de gunstige oude jaren. De compensatie van die groep kan tientallen miljarden euro’s kosten. Dat zijn niet per se harde uitgaven, maar het is een vraag van het verdelen van de lusten en de lasten van ons pensioenstelsel. Een ingewikkelde puzzel.  

Tot slot moeten de afspraken over een nieuwe pensioenregeling nog worden uitgewerkt. Ook dat is een hele klus. Het idee is dat de pensioenen in de toekomst beter kunnen meebewegen met de economie. Als het goed gaat stijgen de pensioenen sneller. Gaat het minder goed, dan kunnen ze eerder omlaag. De bedoeling van deze beweeglijkheid is dat er minder geld als buffer op de plank hoeft te blijven liggen, waardoor de pensioenen uiteindelijk beter worden. Bij de uitwerking van dit idee komt veel techniek kijken. Bovendien zijn alle uitwerkingen gebaseerd op prognoses over de economie én op regels hoe we als pensioenfondsen mogen rekenen, bijvoorbeeld met welk toekomstig rendement we rekening mogen houden. Ook daar is het laatste woord nog niet over gezegd.

Dit zijn slechts drie belangrijke punten die de komende maanden moeten worden aangepakt. Maar er zijn er nog meer. Ik wens de onderhandelaars dan ook veel wijsheid toe. En vooral ook de bereidheid om met elkaar verstandige compromissen te sluiten. Want één ding is zeker: het lukt alleen samen.

Peter Borgdorff
Directeur PFZW

Onbesuisd

Een rustige zomer? Komkommertijd? Op de financiële markten is er helaas geen sprake van. De eerste week van augustus raakten wereldwijd de aandelenkoersen in een vrije val. De afgelopen dagen lijken de markten weer voorzichtig op te krabbelen, maar de onrust is groot. Het zijn opnieuw de onbesuisde uitspraken van leiders in het Verenigd Koninkrijk en vooral de Verenigde Staten die overal ter wereld voor nervositeit zorgen.

Op 24 juli werd Boris Johnson door zijn partijgenoten gekozen tot de nieuwe leider van de Conservatieven, en daarmee automatisch tot de nieuwe premier van het Verenigd Koninkrijk. Johnson is een uitgesproken voorstander van een Brexit. Hij kiest daarbij nadrukkelijk voor een harde lijn richting de EU. Die ramkoers en de bijbehorende stoere taal maakt een Brexit zonder goede afspraken steeds waarschijnlijker, met mogelijk grote negatieve gevolgen voor de economie van Engeland én de rest van Europa. Dat maakt de financiële markten nerveus.

Handelsoorlog
Nóg nerveuzer worden de markten van de stoere taal die aan de andere kant van de oceaan wordt gesproken. President Trump heeft de Verenigde Staten vorig jaar al in een handelsoorlog met China gestort. De afgelopen weken heeft Trump die strijd verder laten escaleren, met extra importheffingen waar China op zijn beurt op reageerde met tegenmaatregelen.

De spanningen met Iran, die begonnen met het opzeggen door de VS van de nucleaire deal met het land en nu dreigen te escaleren in de zeestraat van Hormuz, helpen ook niet bij het kalmeren van de financiële markten. Door de straat van Hormuz wordt zo’n twintig procent van alle wereldwijd geproduceerde olie vervoerd. De veiligheid van die vaarroute is dus cruciaal voor de wereldeconomie.

Cowboy-diplomatie
De stoere praatjes van Johnson en Trump helpen niemand. De cowboy-diplomatie zorgt voor wereldwijde onrust, die banen kan kosten, bedrijven in problemen kan brengen en beleggers zenuwachtig maakt. Dat is ook slecht voor Nederland, én voor uw pensioen. Ik hoop daarom van harte dat aan het eind van de zomer niet alleen de temperatuur gaat dalen, maar dat ook de heethoofden op het wereldtoneel wat zullen afkoelen.

Peter Borgdorff
Directeur PFZW

Alweer die rente

Vandaag publiceerden we onze cijfers over het eerste half jaar van 2019. En hoewel we de afgelopen zes maanden veel geld verdienden voor uw pensioen, zijn de cijfers een stuk minder zonnig dan de weersvoorspellingen voor volgende week. Opnieuw is het de rente die roet in het eten gooit.

Eerst maar de kale cijfers: onze actuele dekkingsgraad is het afgelopen kwartaal scherp gedaald, van 99,2% naar 95,9%. Dat betekent dat we voor iedere euro pensioen die we nu en in de verre toekomst moeten uitbetalen, volgens de huidige rekenregels nét geen 96 cent in kas hebben. Te weinig dus. De oorzaak van het tekort: alweer die steeds maar lagere rente.

De tabel hieronder, met cijfers per kwartaal, laat precies zien wat er aan de hand is. Doordat de rente het afgelopen jaar in een vrije val is beland, moeten we steeds meer geld opzijzetten voor de huidige en toekomstige pensioenen. In de tabel ziet u dat onder de noemer “pensioenverplichtingen”: die stijgen scherp. En hoewel we het afgelopen half jaar uitstekende beleggingsresultaten haalden (u ziet in de tabel dat ons vermogen groeit), zijn die rendementen onvoldoende om de snel stijgende pensioenverplichtingen bij te houden.

Dreigende pensioenverlaging
De financiële situatie van PFZW begint nijpend te worden. Een pensioenverlaging in het jaar 2021 dreigde al langer. Maar als we eind dit jaar een dekkingsgraad hebben die lager is dan ongeveer 94%, moeten we zelfs volgend jaar al de pensioenen verlagen. We maken ons er iedere dag hard voor dat het zover niet komt. Het voorkomen van een pensioenverlaging past wat ons betreft ook bij de geest van de afspraken uit het pensioenakkoord: een pensioen dat kan meegroeien of -dalen met de economie.  

Wij behaalden in het eerste half jaar van 2019 een rendement van 12,7%. Daarmee verdienden we voor onze deelnemers in zes maanden tijd ruim 25 miljard euro. Dat is zo’n 139 miljoen euro per dag. Onder die omstandigheden de pensioenen moeten verlagen, krijg ik niet gemakkelijk uitgelegd.

Peter Borgdorff
Directeur PFZW

Samenwerken tegen klimaatverandering

De Nederlandse overheid, het bedrijfsleven, woningcorporaties, milieuorganisaties en vele, vele andere partijen sloten onlangs een concept klimaatakkoord. Dat akkoord moet ervoor zorgen dat we in Nederland de komende decennia de stap maken naar een duurzame en fossielvrije energievoorziening. Eergisteren was de financiële sector de eerste bedrijfstak die zijn handtekening onder het akkoord zette. Ook PFZW tekende mee.

In aanwezigheid van minister Wopke Hoekstra van Financiën ondertekenden deze week vijftig pensioenfondsen, banken, verzekeraars en vermogensbeheerders het klimaatakkoord. Daarmee verplichten al deze partijen zich vanaf 2020 te rapporteren over de klimaatimpact van hun financieringen en beleggingen. Daarnaast zullen alle partijen uiterlijk in 2022 een actieplan klaar hebben, dat moet bijdragen aan een vermindering van de uitstoot van CO₂.

Een goed pensioen in een betere wereld
Waarom zijn we als pensioenfonds begaan met het klimaat? Omdat we ervan overtuigd zijn dat een goed pensioen meer waard is in een wereld waarin het goed toeven is. Een leefbaar klimaat is daarvoor misschien wel het allerbelangrijkste. Bovendien realiseren we ons dat een snel opwarmend klimaat niet alleen risico’s voor ons aller welzijn met zich meebrengt, maar ook financiële risico’s. Ontwrichtende klimaatverandering kan immers grote economische consequenties hebben. Waterschaarste of juist erosie-veroorzakende stortregens, bosbranden, extreme hittegolven, zeespiegelstijging en mislukte oogsten; het zijn humanitaire én economische rampen. Aandacht voor klimaat past daarom bij ons als lange-termijn-pensioenbelegger.

Wat doen we al?
PFZW ondersteunt het klimaatakkoord van harte. In feite zijn we zelfs al een hele tijd actief bezig met de nu in het akkoord gemaakte afspraken. Zo tekenden we vijf jaar geleden de Montreal Carbon Pledge en berekenen we sinds een aantal jaren de CO₂-voetafdruk van onze aandelenportefeuille. Sinds 2016 werken we bovendien actief aan het omlaag brengen van die CO₂-voetafdruk. Dat doen we onder meer door onze beleggingen in de op dit gebied slechtst presterende bedrijven per sector af te bouwen. Het doel is onze CO₂-voetafdruk in 2020 gehalveerd te hebben ten opzichte van 2016. We hebben op weg naar dat doel al belangrijke stappen gezet, maar we zijn er nog niet. Het deze week door ons ondertekende klimaatakkoord is een extra stimulans om er een tandje bij te zetten.

Peter Borgdorff
Directeur PFZW

Brede steun pensioenhervormingen

Goed nieuws: een overweldigende meerderheid van de leden van de vakbonden FNV en CNV steunt het onlangs gesloten pensioenakkoord. Eerder schaarden vakbondsbestuurders, werkgeversorganisaties, het kabinet, de coalitiepartijen én de oppositiepartijen GroenLinks en PvdA zich al achter de plannen. Dat betekent dat er nu een uitzonderlijk breed draagvlak is voor de noodzakelijke pensioenhervormingen.

De afgelopen week konden alle leden van CNV en FNV stemmen over het conceptpensioenakkoord. Dat was nog best spannend, want een deel van de achterban van de bonden liet kritische geluiden horen. Toch stemde uiteindelijk een grote meerderheid vóór het akkoord: 79% van de CNV-leden en 76% van de FNV-leden. Aanstaande dinsdag maakt ook de kleinere vakbond VCP de uitslag van de ledenraadpleging bekend. 

Aan de slag

Nu er breed draagvlak is voor de hervormingen kunnen werkgevers, werknemers, politiek én pensioenfondsen samen aan de slag om het akkoord verder uit te werken. Dat is nodig, want het akkoord beschrijft nu vooral de uitgangspunten en de hoofdlijnen van de hervorming. Er zijn nog veel open eindjes en het gaat daarbij om belangrijke en soms ingewikkelde dossiers. Eén van de grootste uitdagingen is de vraag hoe we de afschaffing van de zogenoemde doorsneepremie gaan regelen. Vooral 40'ers en 50'ers verdienen compensatie voor deze verandering in het pensioenstelsel. Hoe die compensatie moet worden betaald, is nog een ingewikkelde puzzel. De inzet daarbij moet zijn dat de lusten en lasten van de hervorming zo eerlijk mogelijk worden verdeeld over alle generaties.

Rekenen en puzzelen

Ook voor PFZW is er werk aan de winkel. Wij gaan de komende tijd hard studeren op de vraag welke van de twee toekomstige pensioenvarianten voor onze deelnemers het beste pensioen oplevert. En we gaan samen met vakbonden, werkgevers en de politiek rekenen en puzzelen om alle open eindjes in het akkoord uit te werken. We houden u de komende maanden op de hoogte van die stappen.

Een nieuwe voorzitter

We staan aan de vooravond van grote veranderingen in het Nederlandse pensioenstelsel. Die woelige en drukke periode gaan we in met een kersverse onafhankelijke bestuursvoorzitter: per 1 juni heeft PFZW Joanne Kellermann benoemd in die positie. De timing kon niet beter, want met Joanne heeft PFZW een doorgewinterde bestuurder in huis die het Nederlandse pensioenlandschap door en door kent én goede contacten in Den Haag heeft. Ik kijk met veel plezier uit naar de samenwerking. 

Peter Borgdorff
Directeur PFZW

Een langverwacht akkoord

Het is zover: werkgevers, werknemers en de politiek hebben een principe-akkoord bereikt over de hervorming van ons pensioenstelsel. Dat is goed nieuws. Toch is nog lang niet alles duidelijk.

Vanochtend om 11:00 uur presenteerden de hoofdrolspelers in de polder hun pensioenakkoord. In een persconferentie vertelden werkgevers en werknemers (verenigd in de SER) samen met minister Koolmees over hun hervormingsplannen. Hier op kantoor zat ik met de collega’s natuurlijk aan de buis gekluisterd.

Blij
Allereerst: ik ben blij dat er na bijna tien jaar praten een akkoord ligt. Ik ben ook blij dat er een aantal elementen in het akkoord staan, waar we bij PFZW al lange tijd voor pleiten. Zo blijft het mogelijk om samen je pensioen te regelen en daarbij belangrijke risico’s met elkaar te delen. Waar ik ook tevreden over ben, is dat er een pensioen lijkt te komen dat soepeler kan meebewegen met de economie. We stappen af van dure schijnzekerheid, waardoor de pensioenen in goede tijden sneller kunnen meegroeien met de stijgende prijzen. Daar staat tegenover dat in slechte tijden de pensioenen ook omlaag kunnen, waarbij de gevolgen van grote economische schokken kunnen worden gespreid over de tijd. Hierdoor krijgen we een pensioen dat in de woorden van minister Koolmees “…minder belooft, maar meer waarmaakt.”.

AOW en zware beroepen
Ook zijn er afspraken gemaakt over een minder snelle stijging van de AOW-leeftijd en een regeling voor mensen met zware beroepen. Voor ons als pensioenfonds is dat minder relevant, maar voor iedereen die werkt in de sector zorg en welzijn is dit natuurlijk goed nieuws. Werkgevers en vakbonden beloven bovendien te gaan werken aan maatregelen die ervoor zorgen dat meer mensen gezond en werkend hun pensioen kunnen halen.

Dreiging van pensioenverlaging iets kleiner
In de nieuwe afspraken staat dat pensioenfondsen de pensioenen niet hoeven te verlagen zolang de dekkingsgraad ten minste 100% bedraagt. Die grens ligt nu rond de 104%. Dat betekent dat de kans op een verlaging van de pensioenen iets kleiner is geworden. Ook dat is goed nieuws, maar het gevaar is met de huidige extreem lage rente nog niet geweken. Later deze maand komt een commissie van experts met een advies over de rente waarmee pensioenfondsen moeten rekenen. Mogelijk dat er dan meer duidelijkheid komt over het risico op pensioenverlagingen.

Nog niet alles duidelijk
Er zijn nu belangrijke afspraken gemaakt. Toch is nog lang niet alles duidelijk. Eerst moeten de leden van de vakbonden zich de komende anderhalve week uitspreken over het akkoord. Het feit dat ook twee grote oppositiepartijen het akkoord van harte steunen, geeft misschien hoop op een goede uitslag bij de vakbonden. Als die hobbel is genomen, moet er de komende tijd nog veel nader worden uitgewerkt. Pas wanneer er meer details bekend zijn, weten we wat de precieze consequenties zijn voor de deelnemers van PFZW. Zo is nog niet duidelijk hoe de kosten verdeeld moeten worden van de afschaffing van de zogenoemde doorsneepremie. Verder worden in het akkoord twee pensioenvarianten beschreven. Ook daarvan zijn de details nog niet volledig ingevuld. Pas als dat wel gebeurd is, kunnen we vaststellen welke van deze twee varianten het beste past bij de waarden van PFZW en welke variant het beste pensioen oplevert voor onze deelnemers.

Aan het werk
Er is dus nog veel werk aan de winkel. Voor vakbonden en werkgevers, voor de politiek en ook voor ons. De minister belde ons gisteren met de vraag of we mee willen denken met de verdere uitwerking van het akkoord en het rekenwerk dat daarbij nodig is. Daar hebben we natuurlijk volmondig ja op gezegd.

Op basis van wat er nu op tafel ligt, kan ik u helaas nog niet vertellen wat het akkoord precies betekent voor uw pensioen. Maar het is goed dat de polder het na jarenlang praten eens is geworden. En met de richting die is ingeslagen, zijn we bij PFZW tevreden. Nu de uitwerking nog. 

Peter Borgdorff
Directeur PFZW

NB
Er is nog ander goed nieuws: Joanne Kellerman is sinds 1 juni de nieuwe onafhankelijke bestuursvoorzitter van PFZW. Daarover volgende week meer.

Hoop

Het gonst van de geruchten in de polder: na bijna tien jaar praten zouden vakbonden, werkgevers en het kabinet dichtbij een akkoord zijn over een hervorming van ons pensioenstelsel. Gaat het dan tóch nog gebeuren?

De afgelopen week kon niemand er omheen: het spant erom in de pensioenonderhandelingen. De vakbonden legden dinsdag in het hele land het openbaar vervoer plat. Werkend Nederland kon kiezen tussen thuiswerken, de fiets nemen of aanschuiven in de file. Een totaal verkeersinfarct bleef echter uit. De staking was uitstekend aangekondigd en blijkbaar kunnen velen van ons met een beetje creatief plannen thuis aan het werk of tóch op het werk komen door bijvoorbeeld samen met collega’s een auto te delen.

Begrip
Wat mij opviel was het gebrek aan chagrijn bij reizigers die op zoek moesten naar alternatief vervoer. In het nieuws zag ik vooral reizigers met begrip voor de staking. Leuk is anders, werd gezegd, maar veel mensen toonden ook sympathie voor de strijd om een goed pensioen en een goede regeling voor zware beroepen. Die sympathie leeft ook breed in de sector zorg en welzijn, waar het werk fysiek én mentaal vaak zwaar is en waar we sinds het stijgen van de pensioenleeftijd steeds meer oudere werknemers ziek zien uitvallen.

Verknoopt
Twee weken geleden pleitte ik op deze plek nog voor het ontwarren van de knoop waarin de pensioenonderhandelingen zijn beland. Want door de discussie over pensioenhervormingen te koppelen aan de debatten over de AOW-leeftijd, zzp’ers en regelingen voor zware beroepen, zijn de onderhandelingen ongelooflijk ingewikkeld geworden. De verknoping van al die onderwerpen is blijven bestaan, maar toch lijkt een akkoord volgens de geruchten nu dichterbij.

Nader tot elkaar
Maar we zijn er nog niet. De verschillende standpunten zijn de afgelopen jaren verhard. Nu moeten partijen weer nader tot elkaar zien te komen. Daarvoor is het nodig dat werkgevers en vakbonden bereid zijn tot compromissen, net als het kabinet. Het kabinet zal daarnaast ook met geld over de brug moeten komen, om maatregelen als een minder snelle stijging van de AOW-leeftijd mogelijk te maken. Én er zal echt een goede oplossing moeten komen voor mensen met zware beroepen. Als dat allemaal lukt, zal tot slot de oppositie in Den Haag moeten willen meewerken. De coalitiepartijen hebben immers geen meerderheid meer in de Eerste Kamer.

Het is dus nog lang geen gelopen race. Maar ik hoop dat het lange weekend dat velen van ons deze dagen hebben, door de spelers in de polder goed wordt gebruikt. Ik ben razend benieuwd. En ik heb zeer voorzichtige hoop op een spoedig akkoord.

Peter Borgdorff
Directeur PFZW

Wonen met behulp van uw pensioengeld

Soms krijg ik de vraag - ook hier op dit blog – of het geen goed idee zou zijn als we aan onze deelnemers hypotheken zouden verstrekken. Die vraag kregen we al langer en we zijn er ook mee aan de slag gegaan. Sinds 2015 bestaat er een zorg-en-welzijn-hypotheek. Speciaal voor wie werkt in de sector zorg en welzijn en met gunstige voorwaarden.

De ledenorganisatie PGGM&CO, waar al onze deelnemers lid van kunnen worden, deed onderzoek naar de hypotheek-wensen van mensen die werken in de sector zorg en welzijn. Aan de hand van die wensen is de zorg-en-welzijn-hypotheek ontworpen.

Gunstig
Behalve een gunstige rente, kent de hypotheek een aantal kenmerken die speciaal voor mensen in de zorg en welzijn van belang zijn. Zo telt de onregelmatigheidstoeslag gewoon mee als inkomen. Datzelfde geldt voor inkomsten uit nul-urencontracten; ook die tellen mee bij de berekening hoeveel je kunt lenen. Daarnaast kunnen ook artsen in opleiding en leerling-verpleegkundigen al in aanmerking komen voor een hypotheek.

Groei
Dat we met deze hypotheken voldoen aan een behoefte, blijkt uit de cijfers. Inmiddels hebben ruim 10.000 mensen in de sector een hypotheek genomen. In totaal gaat het nu om leningen ter waarde van meer dan twee miljard euro. En de groei zet door. Niet alleen deelnemers die een hypotheek hebben afgesloten profiteren daarvan; ook de rest van onze deelnemers heeft er wat aan. De hypotheken zijn namelijk een relatief veilige belegging, en ze leveren vandaag de dag meer rendement op dan staatsleningen. Goed voor huizenkopers, goed voor uw pensioen.  

Groen wonen
En onze hypotheken zijn óók nog eens goed voor het klimaat. Want wie energiezuinig wil wonen, kan met onze hypotheek extra profiteren. Voor bezitters van huizen met energielabel A, is er een korting op de rente. Datzelfde geldt voor mensen met een minder goed energielabel, die hun huis aanpassen om het A-label te bereiken. Zo stimuleren we de verduurzaming van Nederland. En dat kost eigenlijk niets, omdat energiezuinige huizen een minder risicovolle hypotheek opleveren. Enerzijds omdat de woning meer waard is, anderzijds omdat de eigenaren een lagere energierekening hebben en hun hypotheek daardoor makkelijk kunnen betalen. Dat lagere risico dat wij lopen, vertaalt zich in een iets lagere rente die we vragen. 
Ook deze groene variant slaat aan. Deze week bereikten we het punt dat 20% van onze hypotheekportefeuille is belegd in woningen met energielabel A. In totaal dus 400 miljoen euro.

Meer weten over de hypotheek speciaal voor mensen die werken in de zorg en welzijn? Hier vindt u alle informatie.

Peter Borgdorff
Directeur PFZW

In de knoop

Na bijna tien jaar praten is er nog altijd geen pensioenakkoord. Werkgevers, vakbonden en het kabinet loeren naar elkaar, maar lijken geen van allen een belangrijke stap in elkaars richting te willen zetten. Dat komt onder meer doordat er allerlei onderwerpen aan het pensioendebat zijn geknoopt. Die knoop zit daardoor muurvast.

Vorig weekend sprak ik in De Telegraaf opnieuw mijn zorgen uit over het uitblijven van een deal over een nieuw pensioenstelsel. De onderhandelaars van de vakbonden, werkgevers en politiek Den Haag hebben de pensioendiscussie de afgelopen jaren enorm groot gemaakt. Ze sluiten elkaar uit op onderwerpen die weliswaar met de oude dag te maken hebben, maar niet direct met een vernieuwing van de pensioenafspraken. Denk aan zware beroepen, zzp’ers en de AOW-leeftijd.

Kleinere stapjes
Nu al die zaken tegelijk in de onderhandelingen worden betrokken, blijkt het voor de partijen vrijwel onmogelijk om nader tot elkaar te komen. In De Telegraaf pleit ik daarom voor kleinere stappen: regel eerst een akkoord over nieuwe pensioenafspraken, en pak daarna die andere problemen aan. Dan kunnen wij eindelijk aan de slag. En belangrijker nog: de dreiging van een verlaging van de pensioenen kan er door verminderen. 

Anders rekenen
Behalve op de onderhandelaars, wachten we ook nog op iets anders. Een commissie van wetenschappers onder leiding van oud-minister Jeroen Dijsselbloem werkt aan een advies over onder meer de rekenrente voor pensioenfondsen. Die rekenrente bepaalt hoeveel geld we vandaag opzij moeten zetten voor de pensioenen van straks. Omdat de rente nu extreem laag is, moeten pensioenfondsen enorme buffers aanhouden. Daardoor zijn de pensioenen al jarenlang bevroren en dreigen zelfs verlagingen, terwijl de pensioenpotten groter zijn dan ooit tevoren. Dat is niet meer uit te leggen.

Ik hoop daarom dat de commissie van Dijsselbloem met een advies komt waarin de rekenrente wat hoger wordt, zoals overigens ook in de rest van Europa gebruikelijk is. Een iets hogere rente past ook uitstekend in een nieuw pensioenstelsel waarin de garanties minder hard zijn. Want als je erkent dat een pensioen zonder risico’s niet bestaat, is rekenen met de risicovrije rente niet langer nodig. 

Dijsselbloem zou begin mei met zijn advies komen. Dat is uitgesteld naar eind mei. Tot die tijd zal er weinig voortgang zijn in de pensioenonderhandelingen. En daarna? De schermutselingen van afgelopen week stemden niet erg hoopvol. De toon verhardt en de AOW-discussie blijft de onderhandelingen gijzelen. Toch hoop ik nog steeds op een snel en verstandig compromis. Want als we het vertrouwen in het Nederlandse pensioenstelsel willen terugwinnen, is dat de enige weg. 

Peter Borgdorff
Directeur PFZW