PFZW blog

Evenwichtigheid

De premie die werknemers en werkgevers vandaag voor pensioen betalen, is gezien de huidige lage rente eigenlijk iets te laag. Dat gaat in het huidige pensioenstelsel ten koste van de financiële gezondheid van het fonds. En daarvan heeft iedereen nadeel, ook gepensioneerden. Is dat redelijk? En vooral: draagt dat bij aan een evenwichtige solidariteit tussen jong en oud?

Het waren enkele van de vragen die de afgelopen week werden besproken door lezers van dit blog. En het zijn zeer terechte vragen.

Premie omhoog, langer doorwerken
Allereerst is het goed om vast te stellen dat de pensioenpremies tegenwoordig fors hoger zijn dan pak ‘m beet twintig jaar geleden. In het oudste jaarverslag dat nog op onze website te vinden is, leest u bijvoorbeeld dat in het jaar 2002 het premiepercentage voor de basispensioenregeling 5,8% bedroeg. Daarnaast werd er destijds 4,4% premie betaald voor het toenmalige FLEX-pensioen, waarmee je eerder kon stoppen met werken. Vandaag bedraagt de premie voor de basisregeling 22,4%, met daarbovenop nog 1,1% voor de overgangsregelingen.

De huidige generatie werknemers betaalt niet alleen een relatief hoge premie, maar moet ook een stuk langer doorwerken (en premie betalen) dan vroeger gebruikelijk was. Al met al betekent het dat jongere generaties minder euro’s aan pensioen terugkrijgen voor hun ingelegde premie dan oudere generaties. 

Dat neemt niet weg dat er vandaag te weinig premie wordt betaald. En dat gaat ten koste van het collectief, waartoe vanzelfsprekend ook de gepensioneerden horen.

Evenwichtige belangenafweging
Het bestuur, met daarin vertegenwoordigers van werknemers, werkgevers én gepensioneerden, maakt jaarlijks de afweging tussen premiehoogte, pensioenopbouw en het al dan niet verhogen of verlagen van pensioenen. Evenwichtigheid speelt bij die afweging een hoofdrol. In dit specifieke geval is die afweging dat werknemers feitelijk inderdaad te weinig premie betalen, maar gepensioneerden nu een uitkering ontvangen die feitelijk te hoog is, als we rekening houden met de dekkingsgraad van het fonds. Jong én oud zorgen er momenteel, in de huidige pensioenregeling, dus beiden voor dat er wordt ingeteerd op de collectieve pensioenpot.

Premie omhoog?
Dat gezegd hebbende: de situatie dat er te weinig premie wordt betaald, kan niet eeuwig blijven bestaan. Want zoals een lezer terecht stelt: “Het is immers duidelijk dat dit onder andere ten koste gaat van de uitkeringen aan reeds gepensioneerden.” De premie moet daarom volgend jaar wellicht omhoog, zoals ik hier al eerder schreef.

Tegelijkertijd is de andere kant van de medaille dat een pensioenuitkering van 100% bij een dekkingsgraad die ruim ónder de 100% ligt, ten koste gaat van het pensioen van toekomstig gepensioneerden. Ook dat kan niet eeuwig blijven duren.

Transparant
Bij een aantal lezers leek ook het idee te leven dat wij niet transparant zijn over de financiële gevolgen van een te lage premie. Dat beeld wil ik graag corrigeren. Ieder kwartaal geven wij, voor iedereen toegankelijk, exact inzicht in de effecten van de premie op de dekkingsgraad. Dat doen we in ons kwartaalbericht. Daarin vindt u steeds dit tabelletje:

In deze tabel wordt omschreven welke factoren in welke mate invloed hebben gehad op de ontwikkeling van de dekkingsgraad, de thermometer die onze financiële gezondheid weergeeft. U ziet hierboven dat de premie in het tweede kwartaal van dit jaar een negatieve invloed had op de dekkingsgraad van 0,3%. Dit soort informatie heeft het pensioenfondsbestuur nodig om te kunnen beoordelen of beslissingen evenwichtig uitpakken en we delen die (daarom) ook met de buitenwereld.

Videogesprek
De kwestie van evenwichtigheid zal ongetwijfeld verder aan bod komen tijdens het videogesprek dat ik op 14 oktober heb met de lezers. Ik neem naar dat gesprek ook een van onze rekenmeesters mee, actuaris Dick Boeijen. Hij is nauw betrokken bij de discussie over de houdbaarheid van ons pensioenstelsel. Daarmee is Dick ook de uitgelezen persoon om vragen over de effecten van de premiehoogte - op korte én langere termijn - te beantwoorden. 

We kijken uit naar het gesprek met u!

Peter Borgdorff
Directeur PFZW

Uw mening over deze Borgblog

Prinsjesdag: solidariteit tussen generaties

Afgelopen dinsdag was het Prinsjesdag. De dag verliep anders dan anders. Geen rijtoer met de gouden koets, geen bijeenkomst in de Ridderzaal en geen balkonscène met het koninklijk paar. Maar er was natuurlijk wél een troonrede. Daarin sprak de koning nadrukkelijk over de noodzakelijke solidariteit tussen jong en oud.

De solidariteit tussen jong en oud is actueel, om verschillende redenen. Allereerst is er natuurlijk de coronacrisis. Ouderen lopen de grootste risico’s wanneer ze het virus oplopen en moeten dus extra voorzichtig zijn, met alle gevolgen voor hun bewegingsvrijheid en sociale contacten. Maar ook van jongere generaties wordt nu veel gevraagd, juist ook ter bescherming van ouderen en andere kwetsbare mensen. De koning zei het - namens het kabinet - zo:

“… juist in tijden van plotselinge schokken is het zaak oog te houden voor de lange termijn. Dat zijn we verplicht aan de jongeren, die de laatste maanden niet alleen moesten inleveren op hun leven nu, maar ook op hun vooruitzichten voor straks.” 

Pensioen en klimaat
De koning noemde nog twee andere voorbeelden om de noodzaak te beschrijven van lange termijn solidariteit tussen jong en oud: ons pensioen en het klimaat. Dat zijn bij uitstek onderwerpen die meerdere generaties raken, en waarbij de keuzes en het gedrag van de ene generatie gevolgen hebben voor de volgende generatie. Op beide dossiers zijn deze regeerperiode akkoorden gesloten, die de komende maanden en jaren moeten worden uitgewerkt. Die uitwerking én de uitvoering daarvan vragen een lange adem, aldus de koning. Ergens volgend jaar gaat het wetsvoorstel voor de vernieuwing van ons pensioenstelsel naar de Tweede Kamer, zo verwacht de regering. Ik hoop van harte dat er geen verder uitstel nodig zal zijn. Én ik hoop dat in de uitwerking van het pensioenakkoord de solidariteit tussen jong en oud evenwichtig vorm krijgt, op een manier die bij álle generaties op draagvlak kan rekenen.

Een herhaalde uitnodiging
Vorige week nodigde ik de lezers van dit blog uit voor een videogesprek over de vele vragen die er leven rondom het hoe en waarom van de aanstaande pensioenhervorming. Dat gesprek wil ik graag met u voeren op woensdag 14 oktober, van 16:00 uur tot 18:00 uur.

Er heeft zich inmiddels een aantal geïnteresseerden gemeld, maar er is nog plek. Wilt u meedoen? Stuurt u dan een mailtje naar woordvoering@pfzw.nl. U krijgt dan van ons een uitnodiging met nadere details toegestuurd.

Peter Borgdorff
Directeur PFZW

Uw mening over deze Borgblog

We leven langer, maar misschien ietsje minder lang dan gedacht

We leven in Nederland steeds langer, net als in grote delen van de rest van de wereld. Nieuwe cijfers laten zien dat die stijging van de levensverwachting waarschijnlijk wel wat minder hard gaat dan eerder werd gedacht.

Onze levensverwachting stijgt al tientallen jaren in een stevig tempo. Dat komt doordat we gezonder leven, minder roken en vooral ook door het fantastische werk van de mensen in de gezondheidszorg en de medische wetenschap. In 1950 was de gemiddelde levensverwachting in Nederland voor vrouwen (onze meeste deelnemers zijn vrouw) bij geboorte ruim 72,5 jaar. Vorig jaar was dat opgelopen naar ruim 83,5 jaar. We leven nu dus gemiddeld maar liefst 11 jaar langer dan in 1950.

Hoe lang leeft een 65-jarige nog?
Die snel toegenomen levensverwachting is een fantastische ontwikkeling en zegt veel over de kwaliteit van onze samenleving. Ons pensioen wordt er tegelijkertijd wel een stuk duurder van. Want langer leven betekent natuurlijk ook langer van je pensioen genieten. Voor pensioenfondsen is niet zozeer de levensverwachting bij geboorte van belang, maar de gemiddelde resterende levensverwachting van een 65-jarige. Met andere woorden: hoe lang leeft iemand nog die de vijfenzestig jaar heeft bereikt? Dat zijn immers de mensen die een pensioenuitkering ontvangen, hoewel steeds meer mensen ook later met pensioen gaan dan op 65-jarige leeftijd

In ons oprichtingsjaar 1970 had een 65-jarige vrouw gemiddeld nog een kleine 17 jaar te leven. Nu is dat voor een 65-jarige vrouw gemiddeld bijna 22 jaar. Dat betekent dus bijna vijf jaar langer leven en ook vijf jaar langer pensioen. Om dat langere pensioen betaalbaar te houden, moeten we allemaal wat langer doorwerken dan vroeger gebruikelijk was.

Nieuwe cijfers
Deze week publiceerden de rekenmeesters van het Actuarieel Genootschap nieuwe voorspellingen over de levensverwachting. Die is wat naar beneden bijgesteld. Voor mensen die in 2020 geboren worden, is de levensverwachting ongeveer een jaar korter geworden dan in de voorspellingen van 2 jaar geleden. Voor mannen is die nu 89,3 jaar, voor vrouwen 91,7 jaar. Ook de levensverwachting voor 65-jarigen is wat gedaald, met ongeveer een half jaar. De effecten van de corona-pandemie zijn in deze nieuwe cijfers nog niet meegenomen.

Voor pensioenfondsen betekenen deze nieuwe cijfers dat de dekkingsgraad volgend jaar ongeveer met 2% zal stijgen. Want als we iets minder snel ouder worden dan gedacht, betekent dat ook iets minder pensioenuitkeringen. Voor onze financiële gezondheid is dat gunstig, maar dat neemt niet weg dat ik u allen een lang en goed leven toewens.

In gesprek: een uitnodiging
Iets heel anders: twee weken geleden kondigde ik aan graag in gesprek te gaan met de lezers van dit blog, vooral naar aanleiding van vragen over het hoe en waarom van de aanstaande pensioenhervorming. Inmiddels hebben we voor dat gesprek een tijdstip kunnen prikken: woensdag 14 oktober, van 16:00 uur tot 18:00 uur. Ik hoop dat u kunt en nodig u van harte uit om mee te doen. Wilt u deelnemen aan dit gesprek, dat vanwege de coronabeperkingen via een videoverbinding zal verlopen, stuurt u dan een mailtje naar woordvoering@pfzw.nl. U krijgt dan van ons een uitnodiging met nadere details toegestuurd.

Ik weet dat een aantal van u de voorkeur geeft aan een schriftelijke reactie op de vragen die hier gesteld zijn. Toch zou ik graag eerst met u in gesprek gaan. Mijn ervaring is dat dit verhelderend kan werken. Ik neem bovendien twee door de wol geverfde experts mee naar dit gesprek. Zij kunnen ook de technische details van het pensioenakkoord aan u toelichten. Ik ben benieuwd naar de aanmeldingen!

Peter Borgdorff
Directeur PFZW

Uw mening over deze Borgblog

Studenten helpen de kinderopvang

Als je zwaar werk in de sector zorg en welzijn doet, is het niet vanzelfsprekend dat je gezond en wel je pensioen haalt. Bij PFZW denken we graag na over hoe je makkelijker fit kunt blijven werken, ook als je een jaartje ouder wordt. Maar dat kunnen we niet alleen. Ik ben daarom blij dat studenten van de Technische Universiteit Delft met ons meedenken.

Pedagogisch medewerkers in de kinderopvang hebben fysiek zwaar werk. Baby’s, peuters en kleuters zijn klein. Wie de hele dag voor ze zorgt, ze wijzer maakt en met ze speelt, moet dus veelvuldig bukken en door de knieën. Dat vraagt veel van je lichaam en leidt tot slijtage. Schouder-, nek- en rugklachten komen in de sector dan ook regelmatig voor.

Zestien studenten van de opleiding Industrieel Design van de Technische Universiteit Delft gaan vanaf deze week de uitdaging aan om een slimme oplossing te bedenken voor het verminderen van de fysieke belasting in de kinderopvang. De Delftse studenten strijden met hun slimme oplossingen om de PFZW Design Award 2020. Die prijs hebben we in het leven geroepen om gezond werken, ook op oudere leeftijd, te stimuleren. Want mensen in de sector zorg en welzijn werken altijd hard voor anderen. Daarom doen we graag wat terug.

Afgelopen woensdag maakten de studenten kennis met de mensen van de SWKGroep, een organisatie voor kinderopvang, zorg, buurtzorg en onderwijs. Die organisatie dient de komende tijd als proeftuin. De studenten gaan er samen met pedagogisch medewerkers aan de slag met ideeën die gezonder werken mogelijk maken. Voor de studenten is dit de eindopdracht van hun bachelorstudie. In november presenteren ze hun oplossingen en bepaalt een jury wie de prijs wint. De winnaar gaan we ondersteunen bij het verder uitwerken van de ideeën. We hopen dat de hele sector daar dan van kan profiteren.

Meer weten en zien waarmee de studenten aan de slag gaan? Dat kan op beterewereld.pfzw.nl en Instagram @pfzwpensioen.

Peter Borgdorff
Directeur PFZW

Uw mening over deze Borgblog